گزارش
نخستین همایش ملی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های علوم پزشکی با عنوان «آسیبشناسی و آسیبزدایی جریان اطلاعات»
این همایش توسط کتابخانه مرکزی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با همکاری کتابخانه ملی و نیز یاری دانشگاه علوم پزشکی تهران ، دانشگاه علوم پزشکی ایران ، دانشگاه شهید بهشتی دانشگاه شاهد ، دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، دانشگاه خوارزمی.........
این همایش توسط کتابخانه مرکزی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با همکاری کتابخانه ملی و نیز یاری دانشگاه علوم پزشکی تهران ، دانشگاه علوم پزشکی ایران ، دانشگاه شهید بهشتی دانشگاه شاهد ، دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، دانشگاه خوارزمی ...... برگزار شد.
در ابتدای این همایش، پس از قرائت آیاتی از کلام الله مجید و سرود ملی، دکتر پیوندی رییس دانشگاه ضمن تبریک هفته کتاب و بزرگداشت مقام کتابداران اظهار امیدواری کرد برگزاری این همایش منجر به انتقال صحیح و منطقی اطلاعات و یافته های پژوهشی در این رشته شود.
وی با اشاره به ضرورت توجه به کتاب و کتاب خوانی گفت: عصری که در آن زندگی می کنیم، عصر پیشرفت فناوری است که مراکز اطلاع رسانی و کتاب خوانی نیز از این امر مستثنی نیستند و لازم است کتابداران و مراکز اطلاع رسانی نیز به علم روز و فناوری های نوین مجهز شوند .
رییس دانشگاه با تاکید بر لزوم تجهیز تمامی کارگزاران علوم کتابداری به علوم جدید و فناوری برای ارایه خدمات بهتر و شایسته تر افزود با بررسی تحولات فناوری در کتابخانه ها، به این نتیجه می رسیم که در کتابخانه های آینده مواد و محمل های اطلاعاتی کتابخانه در مسیر کاهش حجم و وزن، کاهش هزینه و افزایش کارایی، سرعت، قابلیت، حجم ذخیره اطلاعات و قابلیت حمل و نقل پیش خواهند رفت. ماهیت دراماتیک برخی از این تغییرات موجب شده است که برخی افراد این گونه فکر کنند که فناوریهای جدید جامعه را به طور کامل دگرگون خواهد کرد، به طوری که کتابخانه ها در چهارچوب رسالتهای سنتی ممکن است مهجور شوند و کتابخانه های الکترونیکی مجازی جایگزین آنها شوند. شاید این پیش گوییها اغراق آمیز باشد، اما این حقیقت به وضوح وجود دارد که پیدایش فناوری های جدید بسیاری از مسایل و چالشهایی که کتابخانه ها با آن رو به رو هستند تشدید کرده است. بنابراین، با توجه به مسایل بیان شده مدیران کتابخانهها و کتابداران موظفند برنامهای استراتژیک برای رویارویی با مسائل و چالشهای حاصل از فناوری اطلاعات در کتابخانه های خود در نظر بگیرند. طراحی این برنامه مستلزم بهکارگیری تمامی ظرفیتها و توانمندیهای موجود و انتخاب بهترین روش برای پاسخگویی به تغییرات محیطی و هماهنگ شدن سازمان با آن وهمچنین همکاری کلیه کتابداران و کارکنان کتابخانه است.
در ادامه مراسم دکتر زرقی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه در این همایش ضمن تبریک هفته کتاب و کتابداری گفت: هفته کتاب یادآور کتابدار و کتابخانه است و امروزه در چرخه پژوهش حلقه مفقوده اولیه اطلاع رسانی و اطلاع یابی می باشدکه خوشبختانه با پیشرفت های اخیر تحول عظیمی در بحث اطلاع رسانی در بخش علوم پزشکی صورت گرفته است.
معاون تحقیقات و فناوری در ادامه اشاره کردند که این همایش را بستر مناسبی برای تبادل آخرین اطلاعات و دستاوردها در زمینه علوم پزشکی دانست و ادامه داد : کتابداران دراین همایش می توانند آخرین دستاوردهای علمی در خصوص کتابداری را دریافت کنند تا بتوانند اطلاع رسانی صحیحی به پژوهشگران و پزشکان داشته و خدمت رسانی بهتری را به جامعه پزشکی ارائه دهند. متاسفانه آثار سنت گرایی و روشهای قدیمی هنوز در کتابخانه ها سایه افکنده است و همچنان پژوهشگران با علم روز آشنایی کافی ندارند که برگزاری کارگاههای آموزشی و تخصصی و تربیت نیروها می تواند در این خصوص موثر باشد. دکتر زرقی کتابداران را اولین حلقه چرخه پژوهشی و ایجاد نقاط مثبت در این چرخه را ناشی از تلاش و کوشش همکاران در کتابخانه دانست و اظهار امیدواری کرد این همایش بتواند بستر مناسبی برای تبادل اطلاعات و تبادل دستاوردها داشته باشد و گامی موثر برای حرکت کتابداران به سمت اطلاع رسانی بهتر، صحیح تر و دقیق تر باشد.
دکتر سیروس مومن زاد، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دبیر علمی همایش ضمن خوشامدگویی و خیرمقدم به ریاست دانشگاه آقای دکتر پیوندی ، معاونت تحقیقات و فناوری دکتر افشین زرقی ، معاونت پژوهشی کتابخانه ملی دکتر فریبرز خسروی ، ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران، مدیرگروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشکده پیراپزشکی دکتر مریم شکفته ، استاد پیشکسوت کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دکتر بهار رهادوست ، کلیه اساتید حاضر در سالن ، دانشجویان و کتابداران و میهمانان خیرمقدم گفتند و در ادامه بیان کرد: حرفه کتابداری باید دست به دگرگونی های اساسی و مشخصی زند وگرنه کنار گذاشته خواهد شد. دکتر مومن زاده اظهار داشت: این همایش با فراهم آوردن محیطی مناسب جهت عرضه آخرین دستاوردهای اساتید و پژوهشگران و دانشجویان کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی کشور در قالب مقالات و کارکاههای آموزشی / ایجاد بستری مناسب جهت تبادل اندیشه ها و ایجاد ارتباط بیشتر و فراهم آوردن بستری برای ایجاد تعاملات علمی و فناوریهای نوین اطلاعات / ارتقاء سطح علمی دانشجویان و پژوهشگران، کتابداران و شرکت کنندگان در همایش از طریق برگزاری کارگاههای آموزشی / ایجاد پویایی و انگیزه با مشارکت در فعالیتهای علمی کتابداران / معرفی تکنولوژیهای نوین در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی از طریق برگزاری نمایشگاه تخصصی در توسعه و بهبود کیفیت خدمات کتابخانههای پزشکی و ارتقاء توانمندی کتابداران که موجب تاثیر بر بهداشت و سلامت جامعه خواهدشد.
سپس دکتر فریبرز خسروی، معاون پژوهش، برنامه ریزی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی به ایراد سخنرانی درباره «کتابخانه ملی پزشکی ایران: از شعار تا عمل» پرداخت.
وی گفت: استفاده از رسانه های نوین، تحولات شگرفی در ارتباطات انسانی و تبادل اطلاعات و دانش به ارمغان آورده است. این تحول، به تبادل اطلاعات و دانش محدود نمی شود، بلکه زمینه های علمی و اجرایی فراوانی را در زمینه مهندسی و پزشکی مانند «پزشکی دیجیتالی» در بر می گیرد.
وی در ادامه درباره سوالات پژوهش خود گفت: در این پژوهش سعی کردیم به سوالات: «آیا ایجاد کتابخانه ملی پزشکی ایران به شکل سنتی آن ضرورت دارد؟» و آیا «کتابخانه دیجیتالی پزشکی در کشور وجود دارد؟» و «آیا ایجاد کتابخانه ملی رقمی پزشکی» امکان پذیر است؟» پاسخ دهیم.
دکتر خسروی افزود: در این پژوهش سعی شده است که ضمن پاسخگویی به این سوالات، فاصله وضع موجود با وضع مطلوب بیان شود، راهکارهایی برای ایجاد «کتابخانه ملی پزشکی» ارائه و نقش کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در این روند تبیین گردد.
وی همچنین از پیشنهاد ریاست دانشگاه مبنی بر تاسیس کتابخانه ملی پزشکی استقبال کرد و از اعلام آمادگی مرکز کتابخانه ملی ایران مبنی بر راه اندازی این کتابخانه در دل کتابخانه ملی ایران خبر داد.
و در بخش بعد دکتر مریم شکفتهمدیر گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشکده پیراپزشکی درباره نقش کتابداران پزشکی و آسیب زدایی از جریان تولید علم پزشکی در ایران سخنرانی کردند. وی در پایان ضمن تشکر از دکتر مومن زاده، دکتر خسروی و حضار و دانشجویان، سپاسگزاری ویژه ای از استاد خود بهار رهادوست به عمل آورد و از وی درخواست کرد به روی سن حاضر شود.
در ادامه ، استاد پیشکسوت و فرهیخته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی خانم بهار رهادوست با تشویق حضار به جایگاه آمد و سخنانی چند در رابطه با «فرار از کتابخانه» بیان کرد. وی اظهار کرد: انگیزۀ من از حضور در همایش بیشتر دیدن دوستان بود، اما وقتی کسی پشت تریبون قرار می گیرد دیگر مسأله شخصی نیست بلکه وسیله ای است که بایستی راجع به مطالبی صحبت کنم که اجتماعی باشد. مربوط به جامعه باشد بخصوص جامعه کتابداران و بویژه کتابداران پزشکی. اینجا فرصت کم است و قرار نیست به شما مطلب تحقیقی ارائه بدهم فقط یک چیزهایی به شما توصیف می کنم و یکسری پرسش هایی که برای خود من پیش آمده است را می خواهم مطرح کنم. باید و نباید و دستور در این صحبت ها نیست. بیش تر از اینکه اطلاع یابی داشته باشیم باید اطلاع ورزی کنیم.
در ادامه همایش دکتر بهنام الدین جامعی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی ایران پژوهش خود را با موضوع ضرورت و اهمیت INLM (کتابخانه ملی پزشکی ایران) ارائه کرد. جامعی در سخنان خود به تاریخچه علم پزشکی، تاریخچه کتابخانه های ایران اسلامی، موقعیت ایران در زمان قبل از پزشکی مدرن، تاریخچه کتابخانه های پزشکی مدرن در ایران و همچنین پزشکی مدرن اشاره و پس از آن ضرورت و اهمیت INLM بیان کرد.و در پایان پیشنهاد کرد که دومین هماش ملی به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی ایران باشد.