آیین نامه وجین در کتابخانه های تابعه دانشگاه
این آیین نامه برای تعیین نحوه وجین منابع و مواد چاپی و غیر چاپی در کتابخانه های تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تدوین شده است.
مقدمه: هدف از تدوین این آیین نامه یک دست سازی عمل وجین منابع و مواد (کتب فارسی، کتب لاتین، نشریه، مواد دیداری –شنیداری، لوح فشرده و ...) در کتابخانه های تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
وجین در علم کتابداری بیشتر با محتوای تصفیه و پالایش مجموعه کتابخانه از منابع و مواد اطلاعاتی بلا استفاده و یا از رده خارج و یا موادی که به ندرت از آنها استفاده می شود تعبیر شده است. برای آنکه کتابخانه تبدیل به انباری مرده از مواد و منابع اطلاعاتی بدون استفاده نشود، عمل وجین منابع امری ضروری به نظر می رسد و این امر باید توسط کتابداران بطور دائمی و منظم انجام شود. برای وجین کردن مشکلاتی چون کمبود وقت، انتخاب کتابداران امر وجین و یا امکان انتخاب غلط در مورد حذف منابع وجود دارد. به همین منظور آیین نامه وجین منابع و مواد اطلاعاتی کتابخانه های تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تدوین شده است تا با تلاش همکاران کتابدار در کتابخانه های تابعه دانشگاه به لحاظ محتوای اطلاعاتی، شاهد مجموعه هایی پویاتر و جذابتر برای جامعه دانشگاهی باشیم. در مرحله اول عملیات وجین، ارزیابی و بررسی درجه کفایت مجموعه منابع و مواد اطلاعاتی از طرف کتابداران هرکتابخانه ضروری است. برای ارزیابی مجموعه می بایستی به چند عامل مهم توجه داشت:
الف) ارزش محتوایی منابع و مواد ب) نوع تخصص و رشته جامعه استفاده کننده از کتابخانه ج) توجه به نوع کتابخانه، چرا که اهداف کتابخانه با توجه به نوع کتابخانه (دانشکده ای، مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی و یا گروههای تخصصی) مختلف و متنوع است. د) میزان استفاده کم و یا زیاد از هر منبع در مجموعه کتابخانه که از عوامل مهم وجین و عدم وجین آن منبع محسوب می شود و توجه به این نکته امری ضروری است.
ماده 1: تعاریف
دانشگاه: منظور دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
کتابخانه مرکزی: منظور مدیریت منابع علمی، کتابخانه مرکزی و اسناد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
کتابخانه تابعه: منظور از کتابخانه تابعه تمامی کتابخانه های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اعم از کتابخانه های دانشکده ای، مراکز پزشکی، آموزشی و درمانی، مراکز تحقیقاتی، گروه های آموزشی، خوابگاه ها و ... است.
وجین: عمل حذف کردن یا جابجا کردن نسخه های زائد منابع و موادی (کتب فارسی، لاتین، نشریه، مواد دیداری –شنیداری، لوح فشرده و ...) است که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند یا به کلی قابل استفاده نیستند.
کتابدار: کسی که دارای مدرک کارشناسی و یا بالاتر بوده و یا حداقل 8 سال سابقه و تجربه عملی در کتابخانه های دانشگاه را داشته باشد.
مبادله: قراردادی که طبق آن کتابخانه منابع خود را به کتابخانه، مؤسسه یا انجمن دیگر ارسال می کند و در مقابل منابع آن کتابخانه یا مؤسسه را دریافت می کند یا نسخه های تکراری خود را به کتابخانه دیگر می فرستند و در مقابل نسخه های دیگری از آنها دریافت می کند.
ویرایش: اگر نویسنده اصلی و یا شخص دیگری در متن منبع تغییراتی بدهد و منبع به چاپ برسد (حتی اگر در متن دست برده نشود) ویرایش نامیده می شود. اگر در قطع، صحافی، تصاویر و جاهای دیگر کتاب نیز تغییراتی داده شود ویرایش جدید تلقی می شود